آن‌چه در «دشمن» نکوهش می‌کنیم، چیزی جز نمایش سایه‌ای از تاریکی درونی ما نیست.
نور بی‌نهایت است؛ تاریکی بی‌نهایت است و ممکن است هرگز پایانی برای مبارزه با تاریکی وجود نداشته باشد. اما این حقیقت تمرین‌کننده‌ی واقعی را ناامید نمی‌کند.
مبارزه با تاریکی همان تلاش برای روشنایی است. تاریکی و روشنایی همیشه همپای هم‌اند. آن‌چه در زیر هردو نهفته، چیزی جز سعادت و آگاهی نیست. این‌را هرگز نباید فراموش کرد.
داشتن رابطه‌ی درست با سایه، موهبت بزرگی است؛ موهبتی که توانایی‌های مدفون‌شده‌مان را به سطح باز می‌گرداند. از طریق سایه‌کاری - اصطلاحی که برای اشاره به تلاش مستمرمان در جهت ایجاد رابطه‌ی خلاقانه با سایه ابداع کرده‌ایم - می‌توانیم:
- براساس شناخت کامل‌تر از خودمان، به خودپذیری واقعی‌تری دست یابیم.
- احساسات منفی‌ای را که غیرمنتظره در زندگی روزمره‌مان فوران می‌کنند، خنثی کنیم.
- احساس گناه و شرم ناشی از احساسات و کارهای منفی را کاهش دهیم.
-فرافکنی‌هایی را شناسایی کنیم که به نظر و تفکر ما درباره‌ی دیگران جهت می‌دهند.
- روابط خود را از خودآزمایی صادقانه‌تر و ارتباط مستقیم ترمیم کنیم.
- از تخیل خلاق رویاها، نقاشی و نوشتن برای تصاحب خود سرکوب‌شده‌مان غافل نشویم.