گذشت زمان، سه سنفونی، دو کنسرتو از چایکوفسکی و دو کار از کارهای دیگر ارکستری‌اش را تا آن درجه برجسته کرد که کارهای بسیار بزرگ بتهوون را. گذشت زمان باز هم می‌تواند قضاوت‌ها را تغییر دهد؛ دوام و بقای قضاوت‌ها در برابر زمان جز توهمی در برابر کوتاهی زندگی انسان نیست؟