هانا آرنت

اختیار آزادی

تحلیلی از وضع بشر

(جامعه شناسی،اقتصاد،کوشش:سحر سعیدنیا،آنتونی لانگ)

THE FREEDOM TO BE FREE:آزادی آزاد بودن (زبان اصلی،انگلیسی)

(تک زبانه:انگلیسی)

بحران های جمهوری

(انقلاب،خشونت و نافرمانی مدنی)

میان گذشته و آینده

(تمدن جدید،1950م،فلسفه تاریخ)

بحرانهای جمهوری

(جنگ ویتنام(1961-1975م)،ایالات متحده،انقلاب و نافرمانی مدنی)

شرایط انسانی

(جامعه شناسی،اقتصاد،تکنولوژی)

اندیشیدن و ملاحظات اخلاقی

(اندیشه و تفکر،مقاله ها و خطابه ها،فلسفه)

آیشمن در اورشلیم

(آدولف آیشمان (1906-1962م)،قتل عام یهودیان (1939-1945م)،محاکمه های جنایت جنگ بیت المقدس)

مسئولیت و داوری

«مسئولیت و داوری» مجموعه‌ای است از هشت نوشتار مستقل و پیشتر منتشرنشده از هانا آرنت (1906-1975) که متعلق‌اند به دهه پایانی عمر او. آرنت در «آیشمان در اورشلیم» این پرسش مهیب را پیش کشید که چطور می‌شود مردی که نه شیطان است نه هیولا عامل اصلی یکی از وحشتناک‌ترین جنایات تاریخ بشر باشد. «مسئولیت و داوری» کوشش او است در واپسین سال‌های عمر برای درک معنا و مفهوم این جنبه از ذات بشر. در جایی که معیارهای سنتی اخلاق نتوانستند فرهیخته‌ترین اعضای جامعه متمدن آلمان را از دست یازیدن به شنیع‌ترین کارها بازبدارند، قوه داوری انسان چطور خیر را از شر، و درست را از نادرست تشخیص می‌دهد؟ آرنت را عموماً متفکری در زمینه اندیشه سیاسی می‌شناسند. اما در مقالات این مجموعه، مخصوصاً در «پرسش‌هایی از فلسفه اخلاق» و «تفکر و ملاحظات اخلاقی»، اخلاق، به‌ویژه مسأله تشخیص خیر از شر و ماهیت شر، جایگاهی محوری در تأملات او می‌یابند. از همین رو است که مسئولیت و داوری اثری بسیار مهم است برای درک نگاه آرنت به اخلاق و همین‌طور سیاست.

خشونت

کتاب «خشونت» با عنوان فرعی «اندیشه‌هایی دربارۀ سیاست و انقلاب» نام اثری کوتاه از هانا آرنت است که در سال 1970 منتشر شد. هانا آرنت نویسنده، بازماندۀ هولوکاست و یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین فیلسوفان و نظریه‌پردازان «فلسفۀ سیاسی» بود. تفکرات و آثار او تأثیر شگفتی بر نظریه‌های سیاسی قرن بیستم و بیست‌ویکم میلادی در سراسر جهان داشته است. از مهم‌ترین موضوعاتی که آرنت در آثارش به آنها پرداخته است می‌توان به مقوله‌های قدرت، مسئلۀ شر، نژادپرستی، نقدِ فمنیسم، دموکراسی، توتالیتاریسم (تمامیت‌خواهی) و دیکتاتوری اشاره کرد. او آثار متعددی در زمینۀ تاریخ روشنفکران نوشت و در طریق آنها، به موضوعات آزادی و اخلاق در جامعه مدرن پرداخت و همچنین، پرده از جنبه‌های بسیار منفی توتالیستاریسم (تمامیت‌خواهی) برداشت. هانا آرنت خود را از تمامی مکتب‌های فکری و فلسفۀ موجود تا زمان خویش جدا نمود. آرنت را بیش از هر چیزی بابت جنجالی‌ترین اثر او «آیشمن در اورشلیم» می‌شناسند که بحث‌های فراوانی در مورد «مسئلۀ شر» برانگیخت. کتاب «خشونت» نیز یکی از مشهورترین و بحث‌برانگیزترین جستارهای هانا آرنت است که به‌طور تخصصی به مسئلۀ خشونت در دنیای مدرن پرداخت است.

در باب خشونت

قدرت از این جهت با توانایی انسانی مطابقت دارد که صرفا کنشگری را در بر نمی‌گیرد بلکه کنش و اقدام هماهنگ را می‌طلبد. قدرت یک ویژگی فردی نیست؛ بلکه به یک گروه تعلق دارد و موجودیت آن تا زمانی است که گروه با هم باشند. زمانی که ما می‌گوییم فردی «در قدرت» است در حقیقت به در قدرت بودن شماری از افراد اشاره داریم که به فعالیت آنها اشاره می‌شود. لحظه‌ای که گروهی که قدرتی را در دست می‌گیرد (که بدون گروه یا افراد قدرتی وجود ندارد)، ناپدید می‌شود، «قدرت او» نیز ناپدید می‌شود. در کاربرد کنونی وقتی که ما سخن از یک «انسان قدرتمند» یا یک «شخصیت قدرتمند» به میان می‌آوریم ما پیشتر از واژه «قدرت» به‌طور مجازی استفاده می‌کنیم؛ آنچه که ما به‌طور غیر مجازی به آن اشاره می‌کنیم «توان» است. توان صریحا بیان گرامری است که به‌طور فردی یک امر شخصی را در بر می‌گیرد. این یک ویژگی پنهان در یک ابژه و یا فرد است و به ویژگی آن تعلق دارد که می‌تواند خود را با توجه به سایر اشخاص و یا امور اثبات کند ضرورتا مستقل از آنها است. توان قوی‌ترین فرد نیز همیشه مغلوب تعداد زیادی از افرادی است که اغلب با هم ترکیب می‌شود که دلیل آن چیزی نیست به جز این که قدرت را به خاطر استقلال خاص خود ویران می‌سازد. خصومت غریزی بسیاری از افراد نسبت به یک نفر همیشه از دید افرادی چون افلاطون تا نیچه به رنجش، و حسادت فرد ضعیف نسبت به قوی نسبت داده می‌شود اما این تفسیر روان‌شناختی آن چیزی نیست که مورد نظر ما است. این ماهیت یک گروه و قدرت آن برای چرخیدن به سوی استقلال، ویژگی توان فردی است.