تاریخ، جهان حاضر، و خیال. در سه ساحت مختلف پیش می‌رود. اما رشته‌ای واحد، هر سه ساحت زمانی و مکانی را به هم پیوند داده و با طنز و تخیل عمیقی که به کار می‌گیرد، رابطه میان شخصیت‌ها و حوادث داستان را به هم پیوند می‌زند.
مرشد و مارگاریتا نماد ادبیات سرکوب‌شده دوران کمونیسم شوروی است. بولگاکاف در این رمان، قدرت داستان‌سرایی و خیال‌پردازی شگفت‌انگیز خود را با وقایع زمانه و سرنوشت روشنفکران هم‌عصرش در هم تنیده و یکی از مهم‌ترین رمان‌های قرن بیستم را آفریده است.