تفکر نقادانه می‌تواند به مثابه جعبه ابزاری از مهارت‌ها تصور شود که کودکان را قادر می‌سازد عمیق‌تر و روشن‌تر درباره آن‌چه به آن باور دارند (آن‌چه می‌خوانند یا در رسانه‌ها می‌شنوند یا...) و درباره آن‌چه باید انجام دهند فکر کنند. چنین تفکری به آن‌ها کمک خواهد کرد نسبت به اطلاعاتی که دریافت می‌کنند هوشیارتر باشند و کمتر در معرض قانع شدن متعصبانه، پیش‌داوری و باور یا رفتار نامعقول قرار گیرند. پرورش این مهارت‌ها در مدرسه از آن رو اهمیت دارد که یادگیری عاقل و منطقی بودن، مستقل بودن و برای خود فکر کردن عناصر کلیدی هر نوع آموزش است.
در بخش نخست کتاب، جنبه‌های مختلف تأمل نقادانه متناسب با گروه سنی پیش‌دبستان و دبستان بررسی شده‌اند. این جنبه‌ها شامل پرسیدن پرسش‌های بجا، فهم چشم‌انداز، عاقل و منطقی بودن، و پرورش مهارت‌های پژوهش و تحلیل است. در بخش دوم، کودکان با تأمل فلسفی و بررسی ماهیت شناخت، تعارضات اخلاقی و مسئله ادراک آشنا می‌شوند.