ماکارنکو

داستان پداگوژیکی

جایی که «می‌شود با پری‌ها دوست شد» پیش از آن که با بینش‌های ساده‌انگارانه و عوامانه‌ای مانند «سر و ته یک کرباس» و «سگ زرد برادر شغال است» آثار بزرگانی چون ماکارنکو و شولوخوف را، به صرف زندگی و کار در زمان استالین، مظهر استالینیسم بدانیم؛ و پیش از آن که، به این بهانه، انقلاب اکتبر و هر گونه آرمان عدالت‌خواهی و سوسیالیسسم را نفی کنیم، بهتر است نگاه دیگری به آثار و تفکر آن‌ها و تاثیرشان در کل زندگی انسان بیفکنیم. کنشگری ماکارنکو، خلاقیت هنری او و رمان پد اگوژیکی فرسنگ‌ها با تصوری ساده‌انگارانه از کار حزبی و در خدمت حزب بودن فاصله دارد. همین خلاقیت و نافرمانی او از خشک‌اندیشان حزبی بی‌مایه بود که باعث شد از کار کناره‌گیری کند. اما این به معنای چشم‌پوشی از آرمان سوسیالیسم نبود.