عشق، به عنوان نیرویی بنیادین در تکامل و تعالی انسان، نقش تسهیل‌گر را در پیوند و ترکیب صفات جلال و جمال ایفا می‌کند. عشق، انسان را از کثرت به وحدت و از نقص به کمال می‌رساند و او را به اصل خود باز می‌گرداند.
هیچ‌چیز به اندازه شکوفایی عشق راستین نمی‌تواند انسان را به شهود و جهان فضیلت‌ها امیدوار و مؤمن کند. عشق مجازی، بواسطه انرژی جوهره ناخودآگاهی، وقتی در مسیر عشق حقیقی حرکت می‌کند، به کمال واقعی خود می‌رسد، قوای ظاهری را تحت سلطه خود محو کرده و حواس ظاهری را از کار می‌اندازد. این فرآیند باعث می‌شود که حواس باطنی شکوفا شوند. عشق راستین، به عنوان یک نیروی الهی و شهودی، قادر است تحول عظیمی در نفس و وجود انسان ایجاد کند. اگر عشق مجازی در عشق جوهری ذوب نشوند، از تحول و نشاط باز می‌ماند و منجر به احساس نفرت در فرد می‌گردد. انسان در تکامل جوهری «خود و منیت» را، در تحولی تکوینی در حقیقت «غیر از خود» که «عشق» نامیده می‌شود، به احسن‌الحال و به حقیقت می‌رساند و آنگاه صحبت «غیر دوست» او را ملول می‌کند..