چرا تعدادی از ویراستاران خود را عضو جامعۀ روشنفکری می‌شمارند و اغلب، اگر تریبونی بیابند، از گلایه‌ها و غرغرهای روشن‌فکرانه هم دریغ نمی‌کنند؟ چرا وقتی فاتحانه از کشف اشتباه قلمی مترجمی نام‌دار یا نویسنده‌ای بزرگ صحبت می‌کنند، بحث را مبارزاتی جلوه می‌دهند و، در مقام روشن‌فکر، به دفاع از حیثیت قلم برمی‌خیزند؟ فضای حاکم بر تحلیل‌های ویراستارانه و سلسلۀ استدلال‌ها چگونه است که از بحث بر سر کسرۀ اضافه یا های غیرملفوظ می‌توان به این نتیجه رسید که مملکت صاحب ندارد؟! چطور ویرایش به روشنفکری می‌پیوندد؟ این پیوند، یا تصور این پیوند، از کجا ناشی شده است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ناچاریم به عقب برگردیم و نگاهی به تاریخچۀ ویرایش در ایران بیندازیم. با مروری کلی بر گذشتۀ نه‌چندان پرفراز و نشیب این حرفه در ایران، می‌توانیم به‌وضوح دریابیم که ریشۀ چنین تصوری از کجا آب می‌خورَد: از ﻣﺆسسۀ انتشاراتی فرانکلین!