چهار دهه است که یکی از شارحان پرآوازه علم، افکار عمومی را درباره قوانین بنیادین طبیعت و رابطه تنگاتنگ میان علم و جامعه روشن می‌کند. استیون واینبرگ، در این کتاب از موضوعاتی چون کیهان‌شناسی، اخترشناسی، مکانیک کوانتومی، تاریخ علم، محدوديّت‌های دانش کنونی، هنر کشف، پاداش غلط‌اندیشی، رابطه میان علم و هنر حرف می‌زند. وی آنگاه که این جستارها را می‌نوشت، از هر سه فکری که از ذهن‌اش می‌گذشت، یکی معطوف به موضوع جستاری بوده است که آن را می‌نوشته و به همین خاطر عنوان کتاب حاضر را «افکار سوّم» گذاشته است.
استیون واینبرگ، برنده جایزه نوبل فیزیک، نویسنده کتاب‌های پرفروشی چون تاریخ علم و سه دقیقه اول، برخی دیدگاه‌های خود از بنیـادی‌ترین و چشمگیرترین ویژگی‌های فیزیک و جهان هستی را با خواننده به اشتراک می‌گذارد. او علم را پشت دیوارهای آهنیـن آن نگه نمی‌دارد و بـدی‌های سفرهای فضایی سرنشین‌دار، آسیب‌های نابرابری، و اهميّت نیازمندی‌های عمومی را آن‌چنان که هستند، بی‌پروا برملا می‌کند. دیدگاه واینبرگ، منطقی، واقع‌گرایانه، و به راستی سکولار است. افرادی چون واینبرگ که هم جایزه نوبل برده باشند و هم این‌چنین سرگرم‌کننده و دست‌یافتنی باشند، نادر هستند. واینبرگ در جستارهای این کتاب، خواننده را سرگرم می‌کند، به فکر فرو می‌برد، و به او آگاهی می‌دهد و در عین حال دَمی از ابعاد انسانی کشف‌های علمی و از پیامـدهای آن در کنکاش نظام هستی غفلـت نمی‌کند.