به تابلوی لبخند ژوکوند نگاه می‌کنیم، سراپا شیفته و مجذوب آن همه هنرآفرینی می‌شویم و خالق اثر را به دل و گاه به آوای بلند می‌ستاییم، لبخند آن زن را آکنده از شور و هیجان و مهر می‌یابیم و اگر بسیار دقیق و کنجکاو باشیم در آن لبخند رمز و رازهایی را جستجو می‌کنیم. اما روانکاوی چون فروید به گونه‌یی دیگر می‌نگرد، در آن تابلو و در ده‌ها اثر دیگر لئوناردوی نقاش، مجسمه‌ساز، مخترع و مکتشف ایتالیایی هزاران راز می‌بیند. هزاران اجبار در خلق این آثار و هزاران دلیل برای ناتمام رها کردن همه آن‌ها؛ اگر چه در نگاه همگان شاهکارهایی به کمال می‌نمایند. آنچه در این کتاب درباره لئوناردو می‌خوانید مستقیما از زبان فروید نقل نشده که روانکاوی دیگر؛ نگاه او به لئوناردو را از میان دست‌نوشته‌هایش بیرون کشیده و اثری ماندگار در شناخت هنرمندی بزرگ عرضه داشته است.