مریم تقدیسی

همیشه با هم (نیروی روابط انسانی در زمانه تنهایی)

«احساس می‌کردم هیچکس نیستم. وقتی ارتباطمان با جامعه قطع می‌شود حس می‌کنیم ناشناخته‌ایم. ولی مشکل تنها این نیست که دیگران ما را دقیق نمی‌بینند؛ غبار تنهایی آینه درونمان را هم تار می‌کند. هم قدرت درونمان را در خود پنهان می‌سازد، هم ارزش و معنای زندگی و هم سرچشمه‌های شادی و اعجازی که به طور طبیعی با کائنات مرتبطمان می‌سازد.» عنوان این کتاب همیش با هم است، یادآور در کنار هم بودن، با هم زندگی کردن و به داد هم رسیدن، ولی مضمون آن تنهایی است و لطمه‌هایی که به روح و روان انسان وارد می‌کند. در دنیایی که فناوری و رسانه‌ها باعث جدایی روزافزون مردم از یکدیگر شده بود، ویروس کرونا نیز آتش به دامن این خرمن زد، طوری که مردم سر در لاک خود فرو بردند و پس از آن نیز به سختی از آن خارج شدند و البته عده‌ای هم هنوز زندگی در تنهایی را ترجیح می‌دهند. نویسنده این کتاب پزشکی است که در خانواده‌ای پرجمعیت در هندوستان متولد شده و در کودکی به همراه والدین خود که هر دو پزشک بودند به نقطه‌ دور و کم‌جمعیتی در کانادا نقل مکان کرده است. بدین ترتیب فرصتی برای مقایسه زندگی اجتماعی خود در هندوستان و سپس نقطه‌ای دورافتاده و سرد در کانادا را به دست آورده و به مقایسه نقاط قوت و ضعف این دو نوع زندگی پرداخته است که البته ترازو به سمت زندگی‌های جمعی سنگینی می‌کند.

نگاهی روانکاوانه به توجه‌طلبی (جستارهایی در باب توجه و جلب توجه)

ما به شیوه‌های خاص و نامتعارفی توجه و جلب توجه می‌کنیم. به هر چیز و هر کسی توجه نمی‌کنیم؛ مشتاق هر کسی نیستیم؛ فقط افراد، تصاویر، چیزها، نقش و نگارها، ریتم‌ها و واژه‌های خاصی هستند که ما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند؛ در واقع به گفته شوستر، نکته حیرت‌انگیز رفتار گزینشی و انسجام شخصیتی ما هرچند در خفاست. گویی چنانچه امکانش را داشتیم همه چیز را درباره خود به هم متصل می‌ساختیم. به هر حال این همان رگه‌های دیوانگی ماست که از طریق چیزهایی که- چه آگاهانه و چه ناخودآگاه- به آنها توجه می‌کنیم و توجه‌مان را جلب می‌کنند سبک و شخصیتمان و این خود مرکبمان را شکل می‌دهد. ما هم با اطمینان گنجینه چیزهایی را که توجهمان را جلب می‌کنند یا همان رگه‌های اعتیادمان (همان چیزهایی که به توجه به آنها معتاد یا غرق آنها می‌شویم) را با ناآگاهی بنیادینمان درباره نحوه شکل گرفتن شخصیتمان محدود می‌کنیم. در این صورت باید بیندیشیم چرا باید کسی را به توجه‌طلبی متهم کنیم. توجه‌طلبی یکی از بهترین کارهایی است که انجام می‌دهیم، حتی اگر بدترین راه‌ها را برای انجام آن انتخاب کنیم. به بیان ساده‌تر می‌توان گفت چنین راه‌هایی به معنای خواستن چیزی هستند که نمی‌دانیم چیست. و نیز نوعی معاشرت محسوب می‌شود، نوعی درخواست کمک از دیگران برای رسیدن به خواسته خود.

تفریح یادگرفتنی‌ست (چطور تفریح کنیم)

به ما یاد داده‌اند خود را با دسترسی‌های سطحی به «هیچ و پوچ» آرام کنیم. وقتی احساس افسردگی می‌کنیم لایک‌های دیگران در مورد پست‌هایی که در صفحاتمان در رسانه‌های اجتماعی می‌گذاریم کمی آراممان می‌کنند و به‌جای تشکر از کسی که احساس خوبی را در ما ایجاد کرده، پست دیگری می‌گذاریم. برای تجربه یک زندگی خارق‌العاده باید آگاهانه انتخاب کنیم. لحظات متحول‌کننده از آسمان نمی‌بارند ولی بدون شک راه‌هایی برای افزایش آنها وجود دارد. اگر می‌خواهید سرنوشتتان را تغییر دهید، خودتان ایجاد تغییر را آغاز کنید. گنجاندن تفریح در زندگی، هرچند کوچک و سطحی، به مرور زمان به ایجاد الگوهای جدید رفتاری و انتخاب‌های جدیدتر و بهتر منجر می‌شود. چیزی که در قالب جست‌وخیزی بی‌قیدانه آغاز می‌شود می‌تواند به کشف «رمز و راز» زندگی بیانجامد. به تغییرات مثبتی فکر کنید که بعد از یک ماه، یک سال یا ده سال با تبدیل تفریح به یک عادت در زندگی‌تان ایجاد می‌شود.

رهایی از والدین نابالغ (ترفندهایی برای استقلال عاطفی)

والدین می‌توانند بهترین دوست فرزندشان و برخی اوقات بدترین دشمنشان باشند، دشمنی که نه خودشان از وجود آن آگاهی دارند و نه فرزند. والدین قادرند دنیای کودکی فرزندشان را طوری تخریب کنند که تا بزرگسالی هم ادامه یابد. چنین فرزندانی بدون اینکه منشاء این آسیب را بدانند با مشکلات روانی متعدد به زندگی ادامه می‌دهند و هرگز به فکرشان هم خطور نمی‌کند که این آسیب‌ها ممکن است از سوی والدینی به آنها وارد شدهد باشد که دوستشان دارند و برایشان احترام قائلند. در فرهنگ‌هایی مانند فرهنگ ما، معمولا زیر سوال بردن تحمیل‌ها و نادانی‌های والدین نوعی تابو محسوب می‌شود ولی تا زمانی که فرزند از مشکلات خود و سرچشمه آن آگاهی پیدا نکند، درست مانند انسانی است که با دست و پای شکسته به زندگی خود ادامه می‌دهد. کتاب رهایی از والدین نابالغ برای رهایی از والدینی نوشته شده که از نظر احساسی به بلوغ نرسیده و خواسته یا ناخواسته بیشتری آسیب روانی را به فرزندشان وارد ساخته‌اند. کودکان خردسال معصوم‌ترین هدف والدین نادان هستند چون بیشتری اعتماد را به آن‌ها دارند. چنین آسیب‌هایی تنها از طریق آگاهی و دانایی این فرزندان در بزرگسالی تا حدودی برطرف می‌شود.

25 راه غلبه بر دل‌های مردم (چه طور احساس ارزشمند بودن را در دیگران ایجاد کنیم)

بهانه‌های متداول برای تنبلی (راه حل‌هایی برای کنارگذاشتن بی‌خیالی و سهل‌انگاری)

توسعه تفکر برون‌مغزی (نقش محیط در گسترش تفکر)

در فرهنگ ما، مغز تنها کانون تفکر و فضایی محصور است که شناخت در آن رخ می‌دهد. توسعه‌ی تفکر برون‌مغزی ما را با ایده نوینی آشنا می‌کند: مغز تنها ابزار تفکر نیست. نویسنده باور دارد تا زمانی که برای تفکر به مغز بسنده کنیم، محدویت آن گریبانمان را می‌گیرد. زمانی که با مساله‌ی پیچیده‌ای روبه‌رو می‌شویم و عبارت آشنای ((مغزت را به‌کار بینداز)) را می‌شنویم یا به خود می‌گوییم، شاید بهترین کار این باشد که اتفاقا تمرکزمان را از روی مغز برداریم. کتاب ما را با شیوه ‌ی دیگری از تفکر آشنا می‌کند و آن تفکر برون‌مغزی است. نویسنده انواع تفکر خارج از مغز را به ما معرفی می‌کند که شامل تفکر با جسم، محیط و روابطمان می‌شود. هر کدام از این شیوه‌های تفکر خلاقیتمان را افزایش می‌دهد و تمرکز و درکمان را آگاهانه‌تر و عمیق‌تر می‌کند.

انگیزه‌های پنهان در رفتارهای آشکار (فیل در مغز)

مغز ما طوری ساخته شده که در حالی که در جهت منافعمان عمل می‌کندء سخت در تلاش است تا در مقابل دیگران خودخواه به نظر نرسیم. انسان‌ها چندان با اقوام اولیه‌ی خود متفاوت نیستند. مردم همیشه در تلاشند تا جایگاه بالاتری در سلسله مراتب برتری کسب کنند. آنها تقریبا در همه‌ی تعاملات اجتماعی به دنبال منافع خود هستند و مدام اعمال و انگیزه‌های دیگران را قضاوت می‌کنند. منظور از عبارت «فیل در مغز»ء مانند فیل در اتاق به معنای رازی که کسی درباره‌ی آن حرف نمی‌زندء خودخواهی انسان است. مردم انگیزه‌های واقعی خود را پنهان می‌سازند تا کمتر از آنچه واقع هستند خودخواه به نظر برسند. نکته‌ی جالب دیگری که در این کتاب درباره‌ی آن می‌خوانید این است که مغز انسان به دلیلی کاربردی در جهت فریب دادن خود تکامل یافته است: هر چه بیشتر بتوانیم انگیزه‌هایمان را از خودمان پنهان کنیمء در پنهان کردن آنها از دیگران موفق‌تر خواهیم بود. در این کتاب از دیدگاه جدیدی با عملکرد مغز و رفتارهای انسانی آشنا خواهید شد.

دروغ ممنوع (رهایی از مخمصه و سردرگمی در زندگی)

اثر حاضر کتابی است درباره دروغ‌گویی. منظورم دروغ‌های آگاهانه نیست. منظورم آن پسرکی نیست که همین‌طور که خرده‌های شیرینی به صورتش چسبیده می‌گوید: «شیرینی‌ها را من نخورده‌ام.» او می‌داند که دروغ می‌گوید. منظور من دروغ‌های ناآگاهانه‌ای است که همه‌جا شاهدش هستیم. این دروغ‌های ناآگاهانه با وجود بی‌قصد و غرض بودن گوینده، حسن نیت او، یا سرسری بودنشان مخرب‌اند. من در این کتاب با تشریح نمونه‌هایی که در دفترم با آن‌ها مواجه شده‌ام و با توجه به مثال‌های زندگی روزمره به این موضوع خواهم پرداخت. من روانشناس هستم. بعد از حدود سی سال کار به این نتیجه رسیده‌ام که همه مشکلات زندگی در پی یک دروغ ایجاد می‌شوند. هر دروغی دروغ دیگری به دنبال دارد. در اختلالاتی مانند اضطراب، وسواس، افسردگی، ترس‌های بی‌منطق، ناتوانی در لذت بردن از زندگی، بلاتکلیفی، وجود مشکل در دوست داشتن و دوست داشته شدن، اعتیاد به مواد مخدر، خشونت خانگی - چه در نقش ظالم و چه در نقش قربانی - یا مشکلات عدیده روابط که مردم را به سمت روان‌درمانی سوق می‌دهند، دروغ نقش مهمی ایفا می‌کند.

روانشناسی حماقت (جستارها و گفتگوها)

کتاب حاضر حاوی جستارهایی است به قلم (نیز گفتگوهایی است با) جمعی از متخصصان علوم مختلف اعم از روانشناسان، روانپزشکان، استادان حوزه ارتباطات، عصب‌شناسان، متخصصان علوم شناختی، روان‌درمانگران و جز آن. این افراد می‌کوشند به پرسش‌هایی پیرامون جنبه‌های گوناگون حماقت (یا خصائل هم‌خانواده آن از جمله: بلاهت، سفاهت، بی‌شعوری و... ) پاسخ دهند: آیا می‌توان از احمق‌ها یک رده‌بندی علمی به دست داد؟ حماقت کدام بخش‌ها از مغز انسان را درگیر می‌کند؟ رابطه حماقت و مزخرفاتی که به زبان می‌آوریم چیست؟ حماقت چه نسبتی با خودشیفتگی دارد؟ اینترنت چه نقشی در بروز حماقت داشته است؟ تعریف بی‌شعوری چیست و آیا می‌توان با بی‌شعوران کنار آمد؟ معنای حماقت جمعی چیست؟ آیا احساسات لزوما منجر به احمق شدن ما می‌شوند؟ آیا رابطه‌ای میان الگوی مصرف و حماقت وجود دارد؟ سوگیری‌های شناختی کدام‌اند و چطور ما را به سوی حماقت سوق می‌دهند؟ و پرسش‌های متعدد دیگری از این دست.

هنر زندگی (چیزهای کوچک ولی با ارزش) کتاب گویا

این کتاب آمیزه‌ای از خرد و بصرت او در مسیر یافتن موهبت‌هایی است که در مشکلات زندگی نهفته‌اندء آمیزه‌ای که در ذهن همه کسانی که در زندگی با مشکلات و موانع ریز و درشت مواجهند طنین‌انداز خواهد شد. این آمیزه دربرگیرنده افکار هنری در مورد مثبت‌نگری و درک پیشرفت‌هاء و راه تصدیق و پذیرش تاریکی‌هایی است که از راه می‌رسند. کانون فلسفه الهام‌بخش هنری را این باور تشکیل داده که هر روزمی‌تواند روز خوبی باشد.

محافظان وجود

هر چیز طبیعی، هر گلی، درختی و حیوانی، درس‌های مهمی برای یادگیری ما دارند.