روش‌های اندازه‌گیری یا آزمون و سنجش در علوم رفتاری، به طور عام و در آموزش و پرورش و روانشناسی، به طور خاص به منظور سنجش متغیرها استفاده گسترده‌ای دارد. ابزارهای اندازه‌گیری در تمامی انواع سنجش‌ها به کار برده می‌شوند. از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آزمون‌های روانشناسی و تربیتی می‌توان به آزمون‌های هوش، آزمون‌های نگرش، آزمون‌های پیشرفت، آزمون‌های شخصیت، پرسش‌نامه رغبت‌سنج، عملکرد رفتاری (سنجش عملکرد) و آزمون‌های عصب‌شناختی اشاره کرد. کاربرد این آزمون‌ها تنها مختص روانشناسی و آموزش و پرورش نیست، بلکه در رشته‌های دیگر علوم رفتاری و حتی خارج از آن (برای مثال در زمینه روان‌پزشکی) استفاده می‌شوند. شیوه اندازه‌گیری و نظریه‌های آماری در آزمون‌ها برای مشخص کردن نتایج روش‌های اندازه‌گیری یعنی مدل‌یابی نمرات آزمون نقش عمده‌ای دارند...