شخصیت اصلی کتاب، یعنی ملخ، برگرفته از حکایتی از ایزوپ است، ولی اینجا حکایت ملخ از منظری دیگر روایت می‌شود، زیرا چنان‌که می‌بینیم خردمند واقعی در این روایتِ تازه دیگر مورچه نیست، بلکه ملخ است. این ملخ راستین سراسر تابستان سرگرم بازی بوده است و حالا که زمستان کم‌کم دارد فرا می‌رسد سرخوشانه مرگ را در آغوش می‌کشد و بی‌لحظه‌ای تردید شیوه زندگی‌اش را تنها شیوه درستِ زندگی کردن می‌خواند و با تمام توان در برابر شاگردانش. از آن دفاع می‌کند.
پرسش بنیادین این است که به‌راستی بهترین طریق زیستن کدام است؟ آموزه طلایی ملخ فرزانه این است که همگی باید «بیکاره باشیم» و «بازی کنیم». ولی وقتی از «بازی» صحبت می‌کنیم، دقیقاً منظورمان چیست؟