زمانه با آرتوش ناسازگار است و او هم برای رسیدن به آرزویش راهی پرفراز و نشیب در پیش دارد. رازهای ناگفته تاریخ معاضر چاشنی این رمان است. شور، شیرین، گس و می‌خوش است. اناری که در این خم به می روایت رسیده. می‌نار داستانی است که روسری زنان جنوبی را تا اصفهان و خرمشهر به هم پیوند می‌دهد. یاقوت دانه‌های سرخ، نماد عشق و تراژدی می‌شوند و جام خون‌رنگ ایثار و مقاومت را لبریز می‌کنند. اینجاست که باید گفت: «گر مرد رهی درست پیمان باش!»
محمداسماعیل حاجی‌علیان در اثر جدید خود، دفاع مقدس را مضنون کارش قرار داده است.