آلدوس لئونارد هاکسلی

زرد کرومی (تابستان خاموش)

برخی از منتقدین، نخستین رمان‌های هاکسلی را از نبوغ‌آمیزترین نمونه‌های آثار شک‌اندیشانه‌ای خوانده‌اند که بلافاصله پس از جنگ جهانی اول پیدا شد. کتاب «زرد کرومی (1921)» اولین اثر مربوط به این دوره است که او را درجا به‌عنوان یکی از نکته‌سنج‌ترین و هوشمندترین نویسندگان نسل خود معرفی و تثبیت می‌کند. در این رمان (که نطفه اغلب اندیشه‌ها و داستان‌های بعدی او را دربر دارد و شاید از نظر زیباشناختی از تمامی رمان‌هایش برتر باشد) و نیز در رمان‌هایی که در پی آن می‌نویسد، شخصیت‌های داستان قبل از هر چیز به‌عنوان محملی برای بیان نظریات و عقاید متضاد، خلق و به‌کار گرفته می‌شوند.

هنر دیدن

هنر دیدن داستان یک درمان معجزه‌آسا و پیام امیدی است برای تمام کسانی که نقص بینایی دارند. در سال 1939 آلدس هاکسلی که در آستانه نابینایی بود، روش بازآموزی دکتر بیتس را به کار گرفت و طی دو ماه توانست بدون عینک و بی هیچ محدودیتی بخواند و پس از آن نیز بینایی‌اش روز به روز بهبود یافت. او در این کتاب تمرینات روش بیتس و نیز فرایند فیزیولوژیکی دیدن را تشریح می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این فرایند اغلب به دلایل روانی از تعادل خارج می‌شود.

دنیای قشنگ نو

«دنیای قشنگ نو» نمایان‌ترین اثر هاکسلی است. بعضی از منتقدان طنز این کتاب را بیش از حد تلخ و تند می‌دانند. پرخاش توفنده‌ای که هاکسلی به صنعت‌گرایی دیوانه‌وار انسان امروز می‌کند، در عین حال هم امید او را به بشر و هم نومیدی او را از بشر نشان می‌دهد. به یک اعتبار در تحلیل آخر، این کتاب را باید خوش‌بینانه دانست زیرا با وجود تهدید همه جانبه‌ای که حیات بشر را احاطه کرده است، هاکسلی به بقای او اعتقاد دارد. از طرف دیگر شاید بتوان گفت که هاکسلی «امروز» را هجو می‌کند نه آینده را. ناکجاآباد فردای او همین خراب‌آباد امروز ماست. «دنیای قشنگ نو» از اعقاب جمهوریت افلاطون است و به گفته یکی از ناقدان، هاکسلی اتوپیا را از آن جهت علم می‌کند که دیگر هرگز علم نشود. آخرین سخنش این است که امکان زیستن هست ولی این‌‌گونه زیستن زندگانی نیست.