نامه‌هایی که در این مجموعه گردآوری شده است روایتگر احوالات و شرح حال صمد بهرنگی است که در عین خصوصی بودن می‌تواند جنبه خطابی عام نیز داشته باشد. پاسخ‌های مسئولانه و قابل تأمل صمد، بیان‌گر روح بزرگ و انسانی این معلم دوران است که در رسالت آموزشی خود، تمایزی میان کودکان محروم روستا و دوستان هم‌قلم خود قائل نبود.
قسمت اول این مجموعه شامل نامه‌های اوست برای شاگردان و دوستانش. نامه‌های اداری و دلتنگی‌های صمد نسبت به برادرش، بخش دیگری از نامه‌ها را تشکیل می‌دهد و در آخر نامه‌هایی است که برای یوسف، دوست ایام کودکی‌اش تحریر شده است.
روابط صمیمانه صمد با مخاطبین خود در تمامی نامه‌ها قابل لمس است تا مشخص شود با گذشت نیم قرن از سکوت جاویدان او در ارس، این همه محبت و ستایش مردم به‌ویژه کودکان و نوجوانان به او بیجا نیست.