������������������������������������_������������������������������������

نظریه عمومی روان‌نژندی‌ها (درس‌گفتارهای مقدماتی روان‌کاوی)

آرای فروید در توصیف روان آدمی از مسیر مطالعه و کار با بیماران شکل گرفت. تلاش برای تببین اختلالات روانی، با تاکید بر فهم حیات جنسی انسان، همواره او را در معرض حملات و بدفهمی‌هایی قرار داد که امروز نیز کم و بیش ادامه دارد. مطالعه آثار دست اول فروید، به ویژه درس‌گفتارها که بیانی روان و کم‌تر پیچیده دارند، شاید مفیدترین راه است برای خروج از فضای مه‌آلودی که سال‌هاست، همچون مانعی، ورود ادبیات روان‌کاوی به گفتمان علوم انسانی و شناخت عمیق انسان و مکانیزم‌های عمل او در عرصه اجتماعی را با محدودیت مواجه کرده است. نظریه عمومی روان‌نژندی‌ها بخش سوم مجموعه درس‌گفتارهای مقدماتی روان‌کاوی است که به دلیل ماهیت بالینی‌اش بیش‌تر مورد توجه روان‌کاوان بوده است. لغزش‌ها و رویا عناوین دو بخش دیگرند که به سبب پیوند تنگاتنگ‌شان با تجربه‌های روزمره آدمی بیش از بخش سوم دیده و خوانده شده‌اند.

مغز موسیقایی (در خدمت بدن اجتماعی)

«مغز موسیقیایی در خدمت بدن اجتماعی» حاصل کوششی است برای پل زدن میان شکاف ذهن - بدن و فاصله گرفتن از دوگانه‌باوری رایج دکارتی، آن هم به کمک موسیقی. می‌دانیم که منشا تکاملی موسیقی در روند تکامل موجودات، به‌ویژه انسان، یکی از چالش‌های علمی بینارشته‌ای است. نقش عناصر موسیقیایی در تکوین زیست‌شناختی - فرهنگی در شرایط رابطه جنین - مادر و نوزاد - مادر و نیز درک کارکردهای اولیه دستگاه شناختی و چگونگی تکوین رشد اولیه‌ فرهنگ انسانی بسیار مهم است. پویایی موسیقیایی خبر از انعطاف‌پذیری مغز و بدن ما می‌دهد و رشد و تحول سوژه انسانی ما در زیست‌جهان را ممکن می‌کند و بدین طریق می‌تواند به جهان ما معنا بخشد. موسیقی، در هر نوع و سطح خود،‌ جهانی وسیع‌تر را در مقابل ما می‌گستراند و رشد می‌دهد. به همین دلیل، موسیقی تمامی شباهت‌ها و تفاوت‌های زیستی ما را در طول زندگی اجتماعی و فرهنگی نمایندگی می‌کند و باعث می‌شود این همه تنوع در ذوق و سلیقه موسیقیایی ما انسان‌های کره زمین دیده شود. موسیقی از مرزهای جغرافیایی و تاریخی عبور می‌کند و قدرت تعامل و پذیرش و فهم فرهنگ‌های مختلف را افزایش می‌دهد و شباهت‌ها و مشترکات میان آدمیان را تقویت می‌کند. بنابراین هر شکلی از موسیقی را باید پاس داشت،‌ چون موسیقی اساس زیست‌جهان متنوع ماست.

رایحه زمان (جستاری فلسفی در باب هنر درنگ کردن)

«رایحه زمان» جستاری فلسفی در باب زمان و بحران انسان معاصر در ادراک زمان است. نویسنده کتاب، بیونگ چول هان، ادراک انسان معاصر از زمان را ناپیوسته، نابهنگام، بی‌رایحه و بی‌جهت توصیف می‌کند و دلیل آن را عمدتا ناشی از غلبه وجه عمل‌ورزانه زندگی انسان امروزی و دل‌مشغولی بیش‌ازحدش به کار می‌داند که او را در حد یک حیوان زحمت‌کش تنزل داده است. کار و فعالیت بیش‌از حد قابلیت نظرورزی، درنگ، نگاه با طمانینه و صمیمی به افراد و اشیا را از او سلب کرده و بی‌جهانی، بی‌زمانی، بی‌معنایی و چه بسا بی‌هویتی را برای او رقم زده است. راهکار نویسنده برای فایق آمدن بر بحران مذکور احیای زندگی نظرورزانه در بطن زندگی عمل‌ورزانه و یادگیری هنر درنگ کردن است. اگر انسان ظرفیت لازم برای نظرورزی و درنگ کردن را از نو کسب کند، زیست او زمانمند، مکانمند، واجد دیرند و وسعت می‌شود و از زمان رایحه‌ای ماندگار شبیه به رایحه چوب درخت بلوط به مشامش خواهد رسید. تحت چنین شرایطی تجربه امر زیبا و شناخت حقیقت برای وی اساسا امکان‌پذیر خواهد شد.

فروید آدلر و یونگ (کشف ذهن 3)

بدهی (5000 سال نخست)

دیوید گریبر انسان‌شناس معاصر (2020 ـ 1961) در کتاب بدهی به ارائه‌ تاریخ پیدایش و تحول پول می‌پردازد. او تلقی‌های متداول از تاریخ و چیستی پول را به نقد می‌کشد و تصویری نو از این پدیده‌ آشنا ترسیم می‌کند؛ تصویری که با بازگویی داستان تحول ادوار اقتصاد جهانی آمیخته است. به این ترتیب کتاب همچنین دریچه‌ای جدید به فهم سرمایه‌داری می‌گشاید و نشان می‌دهد که خاستگاه‌های مفهومی سرمایه‌داری در جاهایی است که اغلب انتظارش را نداریم.

درباره شر

تبیین مسئله‌ ‌شر مختص نظام‌های فکری الاهیاتی نیست. شر مسئله‌ای است که، دیر یا زود، گریبان هر نوع تفکر یا فلسفه‌ای را می‌گیرد که می‌کوشد به زندگی این جهانی بپردازد بدون آن که چیزی را در ورای این زندگی در نظر بگیرد. نکته این است که در نظام‌‌های فکری ناالاهیاتی نیز تبیین مسئله شر با دشواری‌های خاص خود همراه است. آیا انسان‌ها ذاتا شرورند یا نظام اجتماعی - اقتصادی است که آن‌ها را به شرارت وامی‌دارد؟ آیا می‌توان انسانی را پروراند که خالی از شرهای اخلاقی باشد؟ آیا انسان می‌تواند با ابزار علم و فناوری از شر‌های طبیعی اجتناب کند یا بر آن‌ها غلبه تام داشته باشد؟ و پرسش بنیادی‌تر این که در جهانی که در آن خداوند جایی ندارد، آیا اساسا می‌توان از چیزی به نام شر یا خیر سخن گفت؟ و در مرکز همه این‌ها مفهوم «اخلاق» قرار دارد.

چگونه 1 کشور را اداره کنیم (راهنمای باستانی برای رهبران جدید)

مجموعه «حکمت باستان برای زندگی امروز» شامل خطابه‌هایی است برآمده از دل فلسفه کلاسیک یونان و روم، در قالبی تازه و با عناوینی امروزی. «حکمت باستان» فلسفه عملی است برای «زندگی» که در خلق یک انسان فضیلت‌مند می‌کوشد. این فلسفه همانا مقوله‌ای است بیرون از دایره تنگ گروه‌های علمی دانشگاهی و اصطلاحات فنی دشوار فهم؛ و هسته اصلی‌اش زیستن بر وفق طبیعت یا، به عبارت بهتر، زیستن بر مبنای «عقل» مندرج در طبیعت است. فلسفه باستان همگان را خطاب قرار می‌دهد و دامنه این همگان تا مخاطبان امروز نیز ادامه می‌یابد؛ مخاطبانی که با فروریختن روایت‌های عظیم ایدئولوژیک - مذهبی مشتاق‌اند در چارچوبی این‌جهانی و از طریق عقل انسانی به زندگی‌شان معنا دهند.

در آغاز رنج بود (خوانش برادران کارامازوف)

برادران کارامازوف، آخرین رمان داستایفسکی، بیش از هر اثر وی به میل به زندگی پرداخته و جنبه‌های متعدد و متکثر آن را از میل غریزی تا معنویت بازنمایی کرده است. رنج از دیدگاه داستایفسکی قانون ازلی و ابدی بر روی زمین است و رستگاری و سعادت از طریق رنج حاصل می‌شوند. او به هنگام نگارش برادران کارامازوف در نامه‌ای از رنج سخن می‌گوید و نگارش رمانی در این زمینه را دشوار می‌داند که به پایان خوش ختم شود. این رمان به رغم پرداختن به رنج فاقد معنا، مرگ، پدرکشی، بیماری و تجربه‌های متعدد ناکامی در نهایت با سخنان خوش‌بینانه‌ یکی از شخصیت‌ها در خصوص بدل ساختن زمین به بهشت خاتمه می‌یابد و پایانی نظیر اپراهای تراژیک قرن هجدهم دارد.

مکتب بوداپست

مکتب بوداپست مکتب فکری‌ای بود که در اوایل دهه 1960 در مجارستان ظهور کرد و به جریان نو مجارستان، که جورج لوکاچ آن را نمایندگی می‌کرد، وابسته شد. اعضای این مکتب دانشجویان یا همکاران لوکاچ بودند. پیوند ناگسستنی بزرگان این مکتب با لوکاچ به تقلید محض از او محدود نمی‌شود و در واقع نوعی رفع دیالکتیکی به شیوه هگلی است که حفظ، حذف و ارتقای هم‌زمان را در بر می‌گیرد...

هستی‌شناسی هستی اجتماعی (بخش مارکس) اصول هستی‌شناختی بنیادین مارکس

برنامه‌ی لوکاچ در «پیرامون هستی‌شناسيِ هستی اجتماعی»، به گفته‌ی او، نگاهی دیگر و دیگرگون به رابطه‌ی «ضرورت و آزادی»، یا به تأکید او، رابطه‌ی بین «غایت‌شناسی و علّیت» است؛ و به‌راستی نیز مسئله‌ی سرشت غایت‌شناختيِ «کار» نقشی بسیار تعیین‌کننده در این اثر عظیم ایفا می‌کند. در تلاش و کنکاش لوکاچ پیرامون مقوله‌ی «کار» است که می‌توان کلنجار توان‌فرسای او را در حل تناقض پای‌بند ماندن به نام و میراث و پیامدهای مقوله‌ی «هستی‌شناسی»، تهی ‌کردن آن تا آخرین لحظه و هجا از معنای سنتی‌اش و گنجانیدن هویتی تازه در آن را آشکارا دید؛ هویتی که بتوان بی‌هراس و پروا، «هستی‌شناسيِ» مارکسی‌اش نامید. قصد لوکاچ نه دستگاه‌سازی است و نه دستگاه‌مندسازی. «پیرامون هستی‌شناسی...» شرح، بسط و مستدل ‌ساختن آن جان‌مایه‌ی شگفت و بدیعی است که او نزد مارکس کشف کرده است و نام «هستی‌شناسی اجتماعی» بر آن می‌گذارد. از دید لوکاچ، این هستی‌شناسی نزد مارکس نه در این یا آن اثر ویژه یا در این و آن اشاره‌ی پراکنده بلکه در سراسر آثار او ستونی است که مهره‌های اندیشه‌ی مارکس را از دست‌نوشته‌های اقتصادی ـ فلسفی 1844 گرفته تا گروندریسه و نظریه‌های ارزش اضافی و کاپیتال به هم پیوند می‌زند و قامت سرفراز اندیشه‌ی مارکسی را راست استوار و برافراشته نگه ‌می‌دارد.

چگونه پیر شویم (حکمت باستان برای نیمه دوم زندگی)

چگونه خونسردی خود را حفظ کنیم (راهنمای باستانی بر مدیریت خشم)

خشم هم ناتوان از تسلط بر خویش است. هم آداب‌دانی را از یاد می‌برد، هم دوستی‌ها را نادیده می‌گیرد، هم سرسختانه و مصمم آن‌چه را آغازیده خاتمه می‌دهد، هم گوش‌هایش را به خرد و اندرز بسته است، هم تحرکات صرف برانگیخته‌اش می‌سازند و هم به کار تشخیص صحیح و صادق نمی‌آید؛ و بیش از همه به عمارتی می‌ماند در حال فروپاشی که روی هر چیزی که به آن برخورد می‌کند آوار می‌شود...