چهار دهه است كه يكي از شارحان پرآوازه علم، افكار عمومي را درباره قوانين بنيادين طبيعت و رابطه تنگاتنگ ميان علم و جامعه روشن مي‌كند. استيون واينبرگ، در اين كتاب از موضوعاتي چون كيهان‌شناسي، اخترشناسي، مكانيك كوانتومي، تاريخ علم، محدوديّت‌هاي دانش كنوني، هنر كشف، پاداش غلط‌انديشي، رابطه ميان علم و هنر حرف مي‌زند. وي آنگاه كه اين جستارها را مي‌نوشت، از هر سه فكري كه از ذهن‌اش مي‌گذشت، يكي معطوف به موضوع جستاري بوده است كه آن را مي‌نوشته و به همين خاطر عنوان كتاب حاضر را «افكار سوّم» گذاشته است.
استيون واينبرگ، برنده جايزه نوبل فيزيك، نويسنده كتاب‌هاي پرفروشي چون تاريخ علم و سه دقيقه اول، برخي ديدگاه‌هاي خود از بنيـادي‌ترين و چشمگيرترين ويژگي‌هاي فيزيك و جهان هستي را با خواننده به اشتراك مي‌گذارد. او علم را پشت ديوارهاي آهنيـن آن نگه نمي‌دارد و بـدي‌هاي سفرهاي فضايي سرنشين‌دار، آسيب‌هاي نابرابري، و اهميّت نيازمندي‌هاي عمومي را آن‌چنان كه هستند، بي‌پروا برملا مي‌كند. ديدگاه واينبرگ، منطقي، واقع‌گرايانه، و به راستي سكولار است. افرادي چون واينبرگ كه هم جايزه نوبل برده باشند و هم اين‌چنين سرگرم‌كننده و دست‌يافتني باشند، نادر هستند. واينبرگ در جستارهاي اين كتاب، خواننده را سرگرم مي‌كند، به فكر فرو مي‌برد، و به او آگاهي مي‌دهد و در عين حال دَمي از ابعاد انساني كشف‌هاي علمي و از پيامـدهاي آن در كنكاش نظام هستي غفلـت نمي‌كند.