«پدران و پسران» مشهورترین و محبوب‌ترین و به اعتقاد بسیاری بهترین رمان ایوان تورگنیف است؛ نخستین رمان بزرگ روسی که شهرت جهانی یافت و راه را برای آثار بزرگ نویسندگان بعدی چون داستایفسکی و تالستوی هموار کرد و علاوه بر خوانندگان، نویسندگان بسیاری از جمله گوستاو فلوبر و ژرژ ساند و هنری جیمز و جوزف کنراد آن را ستوده یا از آن تأثیر پذیرفته‌اند.
این شاهکار ادبیات کلاسیک روسیه رمانی است غنی با سبکی درخشان و ظریف درباره‌ی روابط انسانی، دوستی و خویشاوندی، عشق و دل‌شکستگی، و ایمان، نهاده در میان تابلوهایی که نویسنده با قلم جادویی خود از طبیعت ترسیم کرده و در پیرنگ خود تنیده است. رمان در روسیه‌ی دهه‌ی 1860 می‌گذرد، در آخرین سال‌های پیش از الغای کامل نظام ارباب و رعیتی [سرواژ].
شخصیت‌های رمان سیاه و سفید یا «تیپ» نیستند؛ نویسنده به هرکدام با عشق و همدلی عمیق ویژگی‌های ممیزه بخشیده و کاری کرده که فراموش‌نشدنی شوند؛ هیچ‌کدام از شخصیت‌های رمان نه یکسره برحق‌اند و نه یکسره بر باطل، و از همین رو هم «پدران» و هم «پسران» جامعه‌‌ی آن روز از این رمان برآشفتند.