تاملات مارکوس اورلیوس (پندنامه قیصر روم)

«تاملات» مارکوس اورلیوس آنتونیوس، شاه- فیلسوف روم باستان و واپسین فیلسوف رواقی نامدار تاریخ، از مشهورترین آثار کلاسیک جهان است. او یادداشت‌های این کتاب را برای خود فراهم آورده بود، اما فربهی معنا و گستردگی میدان دیدش موجب شد تا «خود فردی» او مبدل به «خود جمعی» شود. بن‌مایه‌های این اثر را مقولاتی همچون خردگرایی، خود آیینی، اراده‌گرایی، کل‌نگری، دم‌غنیمت‌شمری، قانون‌مندی هستی و مسئله مرگ تشکیل می‌دهند. این کتاب را عبد‌الرحیم طالبوف (زاده 1250 ق) از ترجمه روسی آن به فارسی برگرداند و متن او در 1312 ق در اسلامبول به‌نام «پندنامه مارکوس قیصر روم» به طبع رسید. کتاب حاضر نسخه ویراسته متن طالبوف است، به‌ضمیمه واژه‌نامه‌ای که در آن لغات دشوار متن فارسی شده‌اند و پانوشت‌هایی به امضای ویراستاران که به فهم مطلب کمک می‌کنند. همچنین مقدمه‌هایی به ابتدای کتاب افزوده شده در شرح روزگار اورلیوس، فلسفه رواقی‌گری، کتاب تاملات، و زندگی و زمانه طالبوف تبریزی.