روانشناسی و روان‌درمانی کودک

راهنمای بالینی آموزش دستشویی رفتن به کودکان

در اثر پیش رو مروری جامع از موضوع اساسی آموزش دستشویی رفتن به کودکان ارائه شده و مسائلی که باید توسط پزشکان، روانشناسان و سایر متخصصان در نظر گرفته شود، مورد بررسی قرار می‌گیرد. این کتاب با مروری بر تاریخچۀ این حوزه، از جمله ریشه‌ها و بررسی شیوه‌های فعلی آغاز شده، سپس با مشکلات مختلف دستشویی رفتن و عوارض جانبی آنها، عوامل خطر، نقاط عطف رشد طبیعی و نظریه‌های دستشویی رفتن ادامه می‌یابد. فصول این کتاب شامل مشکلات رفتاری (مانند آسیب به خود، عدم انطباق) و همچنین شرایط پزشکی (مانند دیابت و یبوست) است که می‌توانند بر کنترل ادرار تأثیر بگذارند. در ادامه به ارائۀ راهبرد‌های اثبات‌شده برای مدیریت این چالش‌ها در آموزش دستشویی رفتن به کودکان، مانند آموزش به کودکانی که مبتلا به ناتوانی‌های فکری و رشدی هستند، پرداخته می‌شود. این کتاب با بحث در مورد نقاط قوت شیوه‌های آموزشی فعلی دستشویی رفتن و همچنین پیشنهادهایی برای بخش‌هایی که به بهبود مستمر نیاز دارند، به پایان می‌رسد. کتاب راهنمای بالینی آموزش دستشویی رفتن به کودکان منبعی ضروری برای پژوهشگران، پزشکان، روانشناسان بالینی کودک، روانشناسان مدرسه، متخصصان اطفال، مطالعات خانواده، روانشناسی رشد، پرستاری، مددکاری اجتماعی، رفتاردرمانی و توان‌بخشی است.

کودکی در دنیای مدرن

امروزه کودکی در فرایندی تاریخی و اجتماعی ماهیتی متفاوت یافته و باعث شده است مناسبات و روابط کودک با بزرگسالان، خانواده و سایر نهادهای اجتماعی دگرگون شود. با توجه به رشد علم وفناوری در دنیای جدید، پیچیده شدن جامعه، کم شدن تعداد فرزندان، توجه بیشتر والدین به پیشرفت شخصی خودشان در مقایسه با گذشته، تغییر فضای زندگی در خانه‌ها و شهرها، توجه بیشتر والدین به کودکان و تلاش برای زندگی بهتر آنان، دنیای کودکان و در نتیجه سبک زندگی آنان دچار تغییر و تحولاتی اساسی شده است. با توجه به اینکه در ایران، کودک و مسائل مربوط به آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است و در این زمینه خلا جدی احساس می‌شود، موسسه رحمان بر آن شد تا با شناخت ویژگی‌های سبک نوین زندگی کودکان، عوامل اجتماعی منجر به این تحولات را شناسایی کند و در جهت درک بهتر فضای زندگی کودکان در دنیای جدید گامی به پیش بردارد.

کتابی که آرزو می‌کردید والدین‌تان خوانده بودند (مجموعه کتابخانه‌ای برای همه)

این کتاب در پرورش روش‌های تعامل با فرزند به طور عملی به یاری والدین آمده‌ است. عدم توجه و نادیده گرفتن فرزندمان ریشه در کودکی خودمان دارد. نویسنده با پیشنهاد یادگیری و به کارگیری چهار مهارت اصلی در این کتاب، قول می‌دهد بتوانیم تعاملی پایا با فرزندانمان ایجاد کنیم. تمرکز این کتاب بر رشد عاطفی و روان‌شناختی فرزندان است و تنها به ارائه‌ صرف تکنیک نمی‌پردازد. برای استفاده از این کتاب باید همه پیش‌فرض‌هایی که تا به حال داشتید کنار بگذارید.

چگونه به کودک اتیسم بیاموزیم (کتاب کار ویژه ارزیابی و آموزش مهارت‌ها به کودکان با اختلال طیف اتیسم (ویژه والدین و متخصصان)

با افزایش سن کودکان اتیسم اهمیت یادگیری و آموزش مهارتها و توانایی‌هایی همچون مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی تعاملات اجتماعی و ... بیشتر می‌شود. باید به این نکته توجه کرد که مهارت‌ها و یا فعالیت‌هایی که کودک می تواند به خوبی انجام دهد نیاز به پیگیری مستمر دارد. زیرا گاهی این کودکان در مهارت‌هایشان پسرفت می‌کنند. در کل برای آموزش به کودکان با اختلال طیف اتیسم باید تکرار و تمرین را برای تمامی فعالیت‌ها در نظر داشته باشید. چه فعالیت‌هایی که کودک به خوبی انجام می‌دهد و چه فعالیت‌هایی که باید آموزش را برای آن شروع کرد در این کتاب تلاش کردیم بخش زیادی از ارزیابی‌ها و مهارت‌هایی را که لازمه آموزش کودکان اتیسم است آموزش دهیم.

کاربرد داستان‌های تمثیلی و استعاره‌ای در روان‌درمانی کودکان و نوجوانان

نویسندۀ کتاب حاضر، خانم دکتر پَت پرنیکانو، روان‌درمان‌گری است که سال‌هاست در حوزه روان‌شناسی و روان‌شناسی بالینی فعّالیّت می‌کند. ایشان بر اساس تجربه‌هایش در جلسه‌های درمانی و با توجّه به آموخته‌های پیشینش و اهمّیّتی که برای تأثیر داستان در فرآیند روان‌درمانی قائل است، مجموعه‌داستان‌های این کتاب را به قلم تحریر درآورده است. ویژگی بارز داستان‌های کتاب کاربرد داستان‌های تمثیلی و استعاره‌ای در روان‌درمانی کودکان و نوجوانان «زنده‌بودن» شخصیّت‌های داستان‌هاست، به‌طوری که شخصیّت‌ها کاملاً باورپذیر هستند و مخاطب ارتباط بسیار خوبی با آنها برقرار می‌کند. هر داستان مشکل، مسئله یا اختلالی روان‌شناختی را مورد توجّه قرار می‌دهد و می‌کوشد در طیّ داستان، به‌شکل غیرمستقیم، ابعاد گوناگون آن را بشکافد. به این ترتیب، مخاطب در انتهای داستان به درک روشنی از مسئله یا مشکلی که با آن مواجه است، دست می‌یابد و علاوه بر آن، به‌طور ضمنی به تبعات ادامه‌یافتن آن مسئله و چگونگی کنارآمدن با آن یا چیره‌شدن بر آن نیز پی می‌بَرد. ویژگی مهمّ دیگر داستان‌های این کتاب استعاره‌ای‌بودن آنها است. استعاره‌هایی که پرنیکانو در کتاب به ‌کار گرفته است، در واقع، صورتی از گفتار است که برای رساندن مفاهیم سخت و دیریاب از جهان هستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دکتر پرنیکانو به‌منظور فراهم‌کردن زمینه‌های مناسب برای بحث و گفت‌وگوی هرچه بیشتر درباره چالشی که درمان‌جو با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، در انتهای هر داستان فعّالیّت‌هایی را نیز گنجانده است که این فعّالیّت‌ها به درمان‌جویان کمک می‌کنند تا با گذاشتن خودشان جای شخصیّت اصلی داستان، چالشی را که با آن مواجه هستند، بهتر درک کنند.‌

کودک خودرای (راهنمای والدینی که کودک با اراده قوی دارند)

شما در مقام والد با توصیه‌های متناقضی رو به رو می‌شوید مبنی بر این که چه چیزی برای فرزندتان بهتر است. کتاب کودک خودرأی (راهنمای والدینی که کودکی با اراده قوی دارند) راهنمایی‌تان می‌کند که چطور کودکتان را تربیت و تشویقش کنید تا به حرف‌هایتان گوش دهد و بداند چه کسی مسئول تعلیم و تربیت اوست. در این کتاب یاد می‌گیرید چگونه روی یک‌دندگی و رفتارهای جنجالی کودک کار کنید، چگونه کودک‌تان را تشویق کنید تا به جای داشتن خواسته‌های نامعقول یا سکوت آزارنده با شما همکاری کند و از در مصالحه درآید. نویسنده این کتاب سراصل مطلب می‌رود و با ذکر منابع به طور دقیق اطلاعات جدیدی درباره موضوعات مهم و ضروری در زمینه تعلیم و تربیت کودک، مثل مسائل رفتاری و نگرانی‌های سلامتی در اختیار شما می‌گذارد و از اضطراب‌تان می‌کاهد تا بتوانید در نهایت آرامش به وظیفه خود در قبال تربیت کودک عمل کنید.

89 بازی برای پرورش تاب‌آوری در کودکان

طبق نظر متخصصان، تاب‌آوری به معنای برخورداری از ظرفیت مثبت افراد برای سازگار شدن با استرس، فاجعه و مشکلات است. این مفهوم همچنین، بر توانایی فرد در بازگشت به تعادل اولیه بعد از آسیب و شکست را شامل می‌شود. فرد برخوردار از تاب‌آوری، سیستمی سازگارانه دارد که می‌تواند مقاومتش را در مقابل عوامل خطرساز در آینده تامین کند. تاب‌آوری قابلیت فرد در به کار بستن توانایی‌های خود برای مقابله با چالش‌ها، سختی‌ها، و گرفتاری‌هاست. به‌طور کلی، تاب‌آوری به عوامل و فرایندهایی اطلاق می‌شود که در مواجهه فرد با شرایط ناگوار، او را از خطر رفتارهای مشکل‌زا و آسیب‌های روان‌شناختی دور نگه می‌دارد و برایش، نتایج مثبتی به ارمغان می‌آورد. در کتاب «89 بازی برای پرورش تاب‌آوری» طبق تحقیقات عصبی‌زیستی مغز، بر اهمیت به وجود آمدن تاب‌آوری در اوایل دوران کودکی تاکید می‌شود. با توجه به اینکه تجربه افراد از زندگی تا حدود زیادی به نحوه تعبیر و تفسیر آنها از رویدادهای جهان بستگی دارد، اگر افراد بتوانند در کودکی با مهارت‌های لازم برای مقابله با رویدادهای محیط آشنا شوند، در بزرگسالی بهتر می‌توانند احساس تسلط و کنترل بر محیط خود داشته باشند.

تقویت عزت نفس در کودکان (چگونه با حمایت از نیازهای اساسی روان‌شناختی عزت نفس فرزندان‌مان را تقویت کنیم)

کتاب حاضر به والدین آموزش می‌دهد که چگونه از نیازهای اساسی روان‌شناختی (خودمختاری، شایستگی و ارتباط) فرزندان‌شان حمایت و در نتیجه با این کار، به افزایش عزت‌نفس آنها کمک کنند. در بخش اول و دوم کتاب، والدین با مفهوم عزت‌نفس و نیازهای اساسی روان‌شناختی و ارتباط آنها با یکدیگر و نقش والدین در ارضای نیازهای اساسی روان‌شناختی فرزندان، آشنا می‌شوند. بخش‌های سوم، چهارم و پنجم، به ترتیب، به رفتارها و مهارت‌های والدینی می‌پردازد که یادگیری آنها به والدین کمک می‌کند تا نیازهای اساسی روان‌شناختی فرزندان‌شان را ارضا کنند. پس از ارائه مطالب هر بخش، قسمتی با عنوان تمرین، گنجانده شده است تا والدین گرامی به صورت عمیق‌تر و کاربردی، با مفاهیم و مهارت‌های آموزش داده شده، آشنا شوند. در تهیه این کتاب، تلاش بر آن بوده است که بیشتر به آن دسته از رفتارها و مهارت‌هایی پرداخته شود که از پشتوانه پژوهشی برخوردار بوده و قابلیت اجرا، کاربرد و اثربخشی آنها در پژوهش‌های مختلف، مورد تأیید قرار گرفته است.

رشد و شکوفایی همراه با بیش‌فعالی کمبود توجه (کتاب کار و تمرین برای کودکان) 60 تمرین و فعالیت سرگرم‌کننده برای افزایش خودکنترلی بهبود تمرکز و موفقیت بیشتر

همه آدم‌ها با هم متفاوت هستند و این یعنی تو مثل بقیه آدم‌ها، منحصربه‌فرد هستی. تو مثل بقیه، نقاط قوت و نقاط ضعف خودت را داری؛ خیلی کارها را می‌توانی انجام بدهی، برخی کارها را نمی‌توانی انجام بدهی و بعضی کارها را هم به سختی انجام می‌دهی. تو انسان شگفت‌انگیزی هستی. اگر می‌خواهی موفق شوی باید خودت را بهتر بشناسی. این کتاب را شاید مادر و پدرت، معلم، دوست یا یک روانشناس به تو داده است. دلیلش این است که متوجه تفاوت‌های منحصربه‌فرد تو شده است و گمان می‌کند که نیاز به این کتاب داری. در این کتاب، با فعالیت‌ها و تمرین‌هایی آشنا می‌شوی که به تو در شناخت نقاط قوت و توانمندی‌هایت کمک می‌کند و باعث می‌شود که: توجه و تمرکز بهتری داشته باشی، بهتر احساساتت را مدیریت کنی، کارها و تکالیف‌ات را خوب انجام بدهی، با دوستانت و دیگران بهتر ارتباط برقرار کنی و به سمت موفقیت حرکت کنی. می‌توانی این کتاب را به تنهایی بخوانی و تمرین‌هایش را انجام بدهی؛ اما شاید نیاز به کمک داشته باشی و بهتر است برای خواندن و انجام این تمرین‌ها، از یک بزرگتر کمک بگیری. منتظر چی هستی؟ شروع کن.

نجات فرزندان از اضطراب و وسواس (برنامه عملی برای والدین)

مشاوره مبتنی بر علوم اعصاب با کودکان و نوجوانان

این اثر به‌روز و نوآورانه اولین کتابی محسوب می‌شود که چندوچون کاربست مفاهیم عصب‌پژوهی را در کار مشاوره با نوجوانان و کودکان به‌خوبی توصیف کرده است. نویسندگان کتاب قبل از اینکه وارد مباحث اصلی عصب‌شناختی شوند به بیان اصول کلی مشاوره برای کودکان و نوجوانان پرداخته‌اند. محتوای کتاب درمورد عصب‌شناسی شامل تغییراتی است که از بدو تولد تا 18 سالگی در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهند. نویسندگان این اثر جذاب و علمی رویکردهای مبتنی بر علوم‌اعصاب را با معرفی مطالعات موردی مختلف غنی‌تر کرده‌اند و مثال‌هایی را از روش‌های مختلف درمانی از جمله روش‌های رفتاری، شناختی-رفتاری، بیوفیدبک، نوروفیدبک و تغییرات در سبک زندگی در بسترهای مختلف آورده‌اند. این کتاب شامل 12 فصل است که مواد و مصالح کافی برای افزایش دانش و مهارت درمانگران در آن آمده‌اند. در برخی موارد، سبک نویسندگی غیررسمی‌تر می‌شود تا خواننده بتواند با پس‌زمینه‌ها و چشم‌اندازهای نویسندگان آشنایی بیشتری پیدا کند. در برخی موارد دیگر هم اطلاعات در بستری رسمی‌تر و فنی‌تر نوشته شده‌اند. نویسندگان درتلاش بوده‌اند تا این قطبیت در نوشتار را تا جای ممکن درحد تعادل نگه دارند. امید آن است تا با انتشار این اثر، اطلاعات علوم اعصاب را به زبانی ساده‌تر و قابل‌هضم‌تر برای درمانگرانی که در حوزه روانشناسی کودک و نوجوان کار می‌کنند منتقل کرده باشیم.

فعالیت‌های ذهن‌آگاهی (مایندفولنس) برای کودکان مبتلا به بیش‌فعالی (داستان‌ها و تمرین‌های جذاب برای یادگیری و پیشرفت‌تان)

این کتاب متناسب با سطح رشد کودکان طراحی‌ شده است و درهایی را به روی کودک و بزرگسال باز می‌کند تا درباره رفتارها یا نگرانی‌های مربوط به بیش فعالی و نحوه برخورد صحیح با آنها صحبت کنند و به بزرگسال کمک می‌کند تا نگرانی‌های کودک را بیشتر درک کند. با استفاده از داستان‌های زیبا، انواع فعالیت‌های ذهن‌آگاهی ارائه می‌شود تا والدین، مراقبین، مربیان و درمانگران به کودکان مهارت‌ها و فن‌های مدیریت بیش‌فعالی را بیاموزند. کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های بسیار کوتاه در مورد شخصیت‌های حیوانی ارائه می‌کند. سپس سؤالاتی در مورد اتفاقی که برای شخصیت‌های داستان رخ‌داده است می‌پرسد، همچنین پرسش‌هایی را دنبال می‌کند که به‌طور مشابه در زندگی خود کودک اعمال می‌شود. مهم‌تر از همه، این کتاب به کودکان بیش‌فعال این احساس را می‌دهد که بیش فعالی قابل کنترل است. خواندن آن برای کودکان آسان است. بچه‌های 4-6 ساله ممکن است برای خواندن داستان‌ها به کمک بیشتری نیاز داشته باشند.