مزاج‌شناسی یکی از مهمترین فنون تشخیص در طب باستانی ایران است. بنابر فلسفه یونان دنیای پیرامون ما از تاثیر عناصر چهارگانه (خاک-آب-هوا-آتش) بر یکدیگر به وجود آمده است. از تاثیر عناصر چهارگانه بر یکدیگر در بدن انسان چهار خلط (صفرا، سودا، بلغم و خون) به وجود می‌آید. در بدن هر انسانی یکی از این اخلاط بر سایر اخلاط غلبه دارد که مزاج غالب نامیده می‌شود. گرمی، سردی، رطوبت و خشکی نه تنها در بدن انسان هست بلکه در تمامی اجزا موجود در طبیعت (گیاهان، حیوانات و ...) وجود دارد و تمامی این اجزا در سلامتی و بیماری انسان موثر است.