اول درباره‌ی زندانی‌ای است که از سقوط و مرگ قریب‌الوقوع خود اندوهگین است و در همین‌حال، بانوی فلسفه در برابر او ظاهر شده و از ظلم تقدیر، با او سخن می‌گوید. در دفتر دوم، بانوی فلسفه خاطرنشان می‌سازد که ثروت و شهرت، تنها راه‌های کسب خوش‌بختی نیستند. در دفتر سوم، بانوی فلسفه از نکوهش خیرهای کاذب به بررسی ماهیت خیر حقیقی رو می‌کند. در دفتر چهارم، سخن درباره‌ی عدالت خداوند و چگونگی به انجام رسیدن تقدیر است و سرانجام در دفتر پنجم با طرح این سئوال که با وجود مشیت الهی، چه مجالی برای اختیار باقی می‌ماند؟ بانوی فلسفه، چهارمرتبه‌ی شناخت یعنی حس، خیال، عقل، و فهم را مشخص می‌کند که متناظر با چهار مرتبه‌ی وجود است: حیات بی‌تحرک، حیوانات پست‌تر، انسان و موجودات الهی و در واقع در مرتبه‌ی چهارم یعنی فهم الهی است که مشیت با اختیار، جمع می‌شود.