نشر ارس

از رنجی که می‌بریم

ـ همه اونایی که تا دیروز محل سگم بهشون نمی‌گذاشتیم، امروز برای خودشون آدمی شدند و برامون پشت چشم نازک می‌کنند. من اگه می‌دونستم شوفر ماشین این یارو است، اصلاً سوار نمی‌شدم. وقتی هم که دونستم، به خاطر هم سفری با شما بود که بلیتمو پس ندادم. خیلی‌ها خودشونو رفیق و هم مسلک ما جا می‌زدند. این سرشونو بخوره، خودشونو نوکر و چاکرمونم می‌دونستن. اما الان لابد دیدند که در بابل روزنومه و مجله‌رو چه جور پخش می‌کردیم... باز پرت شدم. از اون وقت تا حالا کار من اینه. گاهی اهوازم. گاهی اصفهان و تهران و گاهی هم می‌آم این‌جا، چند روزی هستم و باز برمی‌گردم...

نوروز (2 فصل‌نامه آیین نوروز) شماره 4

یکی از چشم‌اندازهای کهن و مهمی که طبیعت و فرهنگ را در تاریخ ایران به هم می‌رساند آیین و جشن باستانی نوروز است. این ویژگی مهم،‌ یعنی یگانگی میراث فرهنگی و طبیعی، با تعریفی که از توسعه پایدار و ویژگی‌های کلیدی آن وجود دارد سازگار و هم‌سو است: همزاد بودن طبیعت و فرهنگ. به واقع یکی از آیین‌هایی که حافظ میراث طبیعی و معنوی ایرانیان بوده و نقشی بسیار قدرتمند در زمینه پایداری هویت ایرانی ایفا نموده است این آیین کهن و دیرین‌سال تلقی می‌شود. آیین نوروز نه تنها خاستگاه هم‌گرایی انسان تو فرهنگ او با طبیعت بوده است، بلکه به دلیل انعکاس زیست جهان مشترک اقوام ایرانی از عوامل تقویت همبستگی این اقوام و زدودن هر نشانه‌ای از واگرایی در طی تاریخ این سرزمین کهن تلقی می‌گردد. یکی از اقوام کهن ایران که حافظ فرهنگ و تمدن ایرانی بوده‌اند کردهای ایران به شمار می‌آیند که نقشی سترگ در حفظ عناصر کلیدی فرهنگ و تمدن ایرانی در طی تاریخ ایفا کرده‌اند. نوروز می‌تواند در آیینه فرهنگ این قوم ایرانی ما را با ویژگی‌های برجسته گردشگری پایدار و، فراتر از آن، توسعه پایدار آشنا سازد. این کتاب به مجموعه گزارش‌های اعضای پژوهشکده مردم‌شناسی در زمینه نوروز در استان‌های کرمانشاه و کردستان اختصاص پیدا کرده و امید است مقالات آن پیوند میان گردشگری و میراث طبیعی و معنوی ایران را روشن سازد و جایگاه فرهنگ این قوم ایرانی را در حفظ فرهنگ و آیین‌های ایرانی در سیمای آیین نوروز آشکار کند.

زندگی‌نامه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری

این مرد بیش‌اندیش روشن‌بین شیرین‌سخن جادوگر پردل دلیر بی‌‌باک در زبان فارسی چون یکه‌پهلوان شیرافکن پیل‌زوری سال‌های سال یکه‌تازی کرده و در میان ما به فریدالدین عطار معروف است. این مرد که بوده، چه می‌کرده، نزد کدام آموزگار پرورش یافته، چه خوانده و چه دیده است که تا این مایه بزرگ شده؟ آیا راهنمایی هم داشته است یا اینکه به خودی خود به اینجا رسیده و اگر پیش خود عطار شده چرا دیگران نشده‌اند؟ اگر به حکم وراثت است پدر و مادرش که بوده‌اند؟ اگر از راه درس و بحث به اینجا رسیده آموزگاران و استادانش که بوده‌اند؟ چه کتاب‌هایی را خوانده؟ با چه کسانی نشست و برخاست کرده؟ از مدرسه بیرون آمده است یا از خانقاه؟ پس چرا دیگران که از مدرسه و خانقاه بیرون آمده‌اند به پای او نرسیده‌اند؟ دریغا که کس نگشود و نگشاید به فکرت این معما را !

احوال و زندگی مولانا (جلال‌الدین محمد بلخی مشهور به مولوی)

«... خلق به زهد و ریاضت و علم ظاهر که مولانا داشت فریفته بودند و به خدمت و دعای او تبرک جسته او را پیشوای دین و ستون شریعت احمدی می‌خواندند، ناگهان پرده برافتاد و همه کس را معلوم شد که آن صاحب منبر و زاهد کشور، رندی لاابالی و مستی پیمانه به دست و عاشقی کف‌زنان و پای‌کوبان است و دستار دانشمندانه و ردای فراخ‌آستین که نشان ظاهریان و بستگان حدود است به روی عاریت و جولانگاه او بیرون از عالم حد و نشیمن وی نه این کنج محنت‌آباد است. تا وقتی که مولانای ما در مجلس بحث و نظر بوالمعالی گشته فضل و حجت می‌نمود، مردم روزگار او را از جنس خود دیده و سخن وی که درخور ایشان بود فریفته و بر تقوی و زهد او متفق بودند، ناگهان آفتاب عشق و شمس حقیقت پرتویی بر آن جان افکند و چنانش تافته و تابناک ساخت که چشم‌‌ها از نور او خیره گردید و روزکوران محجوب که از ادراک آن هیکل نورانی عاجز بودند از نهاد تیره خود به انکار برخاستند و آفتاب جان‌‌افروز را از خیرگی چشم شب تاریک پنداشتند. مولانا طریقه و روش خود را بدل کرد، اهل آن زمان نیز عقیده خویش را نسبت به وی تغییر دادند. آن آفتاب تیرگی‌سوز که این گوهر شب‌افروز را مستغرق نور و از دیده محجوبان مستور کرد و آن توفان عظیم که این اقیانوس آرام را متلاطم و موج‌خیز گردانید و کشتی اندیشه را از آسیب آن گرداب حیرت افکند سر مبهم و سرفصل تاریخ زندگانی مولانا، شمس‌الدین تبریزی، بود.»

نوروز ، تنوع فرهنگی و فرهنگ صلح (مجموعه مقالات همایش ملی نوروز - میراث صلح)

سرچشمه تصوف در ایران

«مطالبی که در این کتاب به نظر خوانندگان گرامی می‌رسد یک قسمت از یادداشت‌هایی است که برای تدریس تاریخ تصوف در دوره‌ی دکتری ادبیات دانشگاه تهران کرده‌ام و برخی تقریراتی است که دانشجویان عزیز از من شنیده‌اند و یادداشت و تندنویسی کرده‌اند و به یادگار به من سپرده‌اند. قسمتی از آغاز این مطالب سابقا به‌عنوان «تاثیر تعلیمات بودایی در فرهنگ ایران» و «تصوف ایران از نظر فلسفی» در مجله‌ی فرهنگ نو شماره‌های 3 و4 و 5 و 7 چاپ شده است و در این کتاب برخی از آن مطالب را تکمیل کرده‌ام. مقصود من از این کتاب این است که این‌گونه مطالب تازه را که دیگران به آن‌ها توجه نکرده‌اند طرح کنم و راه را برای کسانی که باید دنباله‌ی کار را بگیرند بگشایم. امیدوارم دانشمندان جوانی که در زمینه‌ی این‌گونه بررسی‌های دور از تعصب امید من تنها به ایشان است کاری را که متاسفانه من ناتمام گذاشته‌ام به پایان برسانند.»

داستان‌هایی از صمد بهرنگی (ماهی سیاه کوچولو پسرک لبوفروش کوراوغلو و کچل حمزه)

«مرگ خیلی آسان می‌تواند به سراغ من بیاید، اما من تا می‌توانم زندگی کنم نباید به پیشواز مرگ بروم. البته اگر یک وقتی ناچار با مرگ روبه‌رو شدم - که می‌شوم - مهم نیست، مهم این است که زندگی یا مرگ من چه اثری در زندگی دیگران داشته باشد...»

فواید گیاه‌خواری

ستارگان سیاه

اشراف‌زاده‌ای در مسکو

کنت روستوف اشراف زاده‌ای است که پس از انقلاب سرخ به مسکو باز می گردد و دادگاه او را محکوم به حبس خانگی در متروپل می‌کند. متروپل هتلی زیبا و آشنا برای کنت روستوف است اما اکنون او نه به عنوان یک اشراف‌زاده که به عنوان یک زندانی باید در این اقامتگاه زیبا ساکن شود. این رمان، حکایت یافتن زندگی در هنگامه‌ای کاملاً تازه و ناآشنا برای کنت روستوف است. نویسنده در این رمان هم از فرهنگ روس‌ها پیش و پس از انقلاب سرخ می گوید، هم از مناسبات سیاسی و هم از هنر و انواع خوردنی‌ها و آشامیدنی ها؛ اما تمرکز او همواره بر روابط انسانی است. نگاه نویسنده به انقلاب سرخ از منظر بازمانده‌ای از روسیۀ تزاری نیز در این رمان جالب توجه است.

دید و بازدید

آقا یک سکۀ نقره صاحب‌الزمان، که هرگز خرج نمی‌شد و فقط باید ته جیب یا بیخ کیسه بماند، به‌عنوان دشت اول سال به من داده بود. من هم آن را یواشکی در دست فقیر کوری که دم منزل آقا سوز و بیز می‌کرد و روز عیدی کسی به او محلی نمی‌گذاشت، گذاشتم و در رفتم. حتماً خیال می‌کرد یک قرانی نقره است.

غرب‌زدگی

غرب‌زدگی می‌گویم هم‌چون وبازدگی. و اگر به مذاق خوش‌آیند نیست، بگوییم هم‌چون گرمازدگی یا سرمازدگی. اما نه. دست کم چیزی است در حدود سن‌زدگی. دیده‌اید که گندم را چه طور می‌پوساند؟ از درون. پوسته‌ سالم برجاست اما فقط پوست است، عین همان پوستی که از پروانه‌ای بر درختی مانده. به هر صورت سخن از یک بیماری است. عارضه‌ای از بیرون آمده. و در محیطی آماده برای بیماری رشد کرده. مشخصات این درد را بجوییم و علت یا علت‌هایش را. و اگر دست داد علاجش را.